Toko Toko Maori Culture Experience

zondag 14 januari, 2018

Wat was het hier weer stil vannacht, we hebben goed geslapen en Craig komt om 0745 uur aangereden. Hij gaat meteen aan de slag om met het ontbijt te beginnen, maar eerst maakt hij koffie voor ons. Ik zit buiten op de veranda te genieten van de mooie ochtend en probeer nog wat aan m’n blog te werken. Craig verteld dat zijn zoon straks ook nog langs komt, want die is op jacht geweest met een vriend om op herten  te jagen. Ze zijn om 0430 uur op pad gegaan in het bos/weide gebied hier vlakbij. Je mag hier vrij jagen op herten maar je moet wel een wapen vergunning hebben. Hij verteld dat  Sean inmiddels 31 is en ook in de omgeving woont. Sean en zijn vrouw hebben ook een zoon van 2 jaar. Sean heeft een eigen bedrijf in building constructions, wij zouden  hem een Zzp'er noemen. Iets later arriveert ook Marlene   om te ontbijten en zij geeft aan dat ze zich nog wil voorbereiden op de Experience. Dit betekend attributen verzamelen, maar ze zal ook een tattoo tekenen op haar kin. Zij zou die ook graag in het echt willen zetten, maar weet niet goed hoe daar de Fly fisch klanten op gaan reageren. Dus na het eten gaat ze weg en komt ons dan om 0900 uur oppikken. Geen probleem wij zitten hier prima. Even later komt de Carver aanrijden, hij heet Philippe en werkt mee aan de experience van ons. Hij krijgt koffie van Craig en als hij wil een ontbijt, maar koffie is genoeg. Een Carver is een belangrijke man in de Maori cultuur, hij is de tweede man na de chief en kiest het hout uit waar de kaka’s ( kano’s) uit  gemaakt worden en voor het houtsnijwerk.  Hij heeft dus veel kennis van bomen en de specifieke houtsoorten. Verder hebben ze veel kennis van de stenen in de natuur en waarvoor je ze kan gebruiken, bijvoorbeeld om gereedschap te maken. Even later komt er nog een auto het erf oprijden en dat blijkt Sean en z’n vriend te zijn. Ze hebben pech gehad vanmorgen en geen hert kunnen spotten. Craig vraagt willen jullie een ontbijt en daar zeggen de mannen geen nee tegen, dus Craig weer aan de slag met eieren, bacon en toast. Omdat het eten nog niet klaar is gaan ze het geweer schoonmaken, en dit doen ze bovenop de motorkap, iemand met zo’n mooie Ford pick-up in Nederland zou helemaal gek worden. Maar hier maakt een krasje meer of minder niet uit. Het is hier echt een noodzakelijk gebruiksvoorwerp, waar ze veel tijd in doorbrengen. Een half uurtje later vertrekt Sean en z’n vriend weer en keert de rust op de veranda terug. Om 0915 uur komt Marlene ons halen met de kin tattooo aangebracht. Het maakt haar in een keer een andere vrouw. Wij schrikkken er ook van, maar gedurende de dag leren we de indentiteit van Marlene en het waarom beter kennen. Voordat we  weggaan heeft ze nog een verrassing voor ons en geeft aan dat ze een Gekko vanmorgen op bezoek kreeg. Het is een kleine jonge Gekko en groen van kleur. We ztten hem weer terug in de tuin van de Lodge. Ze heeft ook drie handdoeken meegenomen, want we gaan na afloop ook nog even zwemmen bij de rivier. We nemen onze bergschoenen mee want we gaan ook eeen stuk wandelen in het bos en het heeft geregend twee dagen geleden. We rijden een stukje richting de bergen en stoppen bij het natuurreservaat van deze omgeving. We krijgen een stok van Marleen die we kunnen gebruiken bij het wandelen. Elke Maori gebruikt een stok voor het wandelen en klimmen, ter ondersteuning, bij het wegdrukken van stekelige struiken en ter verdediging als iets hen aan valt. We lopen het bos in en Marlene gebruikt een korte krachtige roep om ons aan te kondigen in het bos. Even later horen we muzikale tonen door het bos en na een tijdje komen we bij een plek met grote rimu bomen, die wel 50 meter hoog kunnen worden. En op deze open plek zit onze carver Philippe op een zelfgemaakte fluit te spelen. Je kunt met de fluit allerlei vogelgeluiden nabootsen, die vogels aantrekken. Hij zit op een matje met daarop allerlei stenen en een stenen bak met water en allerlei attributen. Hij heet ons welkom in het bos en wil graag met ons de goden bedanken dat wij hier vandaag in dit bos mogen zijn. Als eerste die van de hemel want die kijkt op ons neer samen met al onze voorouders, dan die van de aarde die alles geeft wat wij nodig hebben om te kunnen leven, en dan de God van het water die die ons voedsel geeft, en  ook de mogelijkheid om te reizen en te ontdekken. Verder zij  er verschillende goden voor de bomen enz. Daarna zongen hij en Marlene een danklied voor dit alles. Philippe was erg verbonden met de god van de bomen en planten en vertelde hoe belangrijk de oude grote bomen waren, zoals de bekendste boom de Kauri tree na de Redwood boom uit Amerika de grootste boom ter wereld. Verder natuurlijk de Tana Mahuta die ook wel de God van het bos wordt genoemd en de totara en de rimu (rode pijnboom). Kennis van hout en de bewerking ervan is heel belangrijk omdat zij de Maori alles geeft om te kunnen leven en jagen. Naast de kennis van hout en het bewerken van hout is de andere vaardigheid het maken van attributen van steen. Om ons welkom te heten zingen ze een welkomslied voor ons. Maori gebruiken veel zang om met elkaar zaken te beleven. Daarna moeten wij iets over ons zelf vertellen en welke links wij hebben met onze voorouders. Boeiend om te zien dat zij het ontdekken en leren van zaken hebben belegd bij de grootouders of familie daarvan. Zo wordt de kennis overgedragen, maar door de multiculturele samenleveing tussen Maori en Europeanen is dit helaas verwaterd. Marlene verteld dat zij de experience ook doen voor scholen om zo toch het culturele erfgoed over te dragen. Zij houden deze experience ook voor toeristen om een stem te krijgen richting de overheid die met “gif” probeert de Possum en andere ongedierte uit te bannen. Alleen dit gif komt overal terecht wat ze strooien het  uit vliegtuigen, dus het bos en de vogels die er leven worden ook beschadigd, verder worden de rivieren ook vergiftigd. De overheid heeft “ 1080”  gifkorrels gekocht in Amerika en omgebouwd tot een “veilig” gif, althans dat beweren ze om ongedierte te vernietigen. De Maori en milieuorganisatie bestrijden dit omdat het effect op de lange termijn niet is aangetoond. Zij geloven het wel degelijk een effect heeft op de lange termijn. Zij pleiten voor de ouderwetse manier met trappers zoals ook op Kapiti Island heeft gewerkt. Via deze experience hopen ze ook een Europese stem te krijgen. En hopen ze dat mensen weer wat meer respect krijgen voor wat de natuur ons biedt. Goed terug naar Philippe en zijn vaardigheden. Marlene vertrekt om wat spullen in het bos te zoeken. Philippe laat verschillende steensoorten  zien en waar ze voor gebruikt worden. Het meest duurzame is Jade die hier gevonden wordt en tussen de Maori stammen werd verhandeld, later ook met de Engelsen tegen vuurwapens. Daarna komt Greenstone en een aantal andere harde steensoorten  die tot een scherpe beitel of mes kunnen  worden geslagen. Die gebeurt met een special harde rivierkei in verschillende grootte. Verder heeft hij verschillende zandstenen bij zich met een van grof naar fijne  structuur die met water gebruikt worden voor  het slijpen. Dit kennen wij nog van onze wetsteen die we gebruiken om beitels fijn en glad te slijpen. Ook heeft hij een lava steen bij zich die lijkt op zwart glas waar je vlijmscherpe mesjes van kunt maken die gebruikt worden voor bijv. scheren of haren snijden. Dan slaat hij een van de harde stenen klein tot een punt die hij kan gebruiken om te boren in greenstone. Eerst doet hij dit met z’n handen, het is dezelfde beweging die vaak wordt gebruikt om vuur te maken met twee stokjes, ik zal een filmpje toevoegen dat zegt meer. Het getuigd van grote vakmanschap en hij maakt  mooie en functionele voorwerpen. Ook is hij erg goed in het bewerken van hout, hij heeft een speer bij zich die kaarsrecht is en helemaal in balans als je hem hanteert. De speer is het aanvalswapen van de Maori en het is een eer als je gedood wordt door een speer van een tegenstander. Beetje vergelijkbaar met de Vikingen en het zwaard. Hij heeft ook nog een prachtige  bijl bij zich gemaakt van Jade, deze gaat een leven mee want je slijpt hem alleen maar korter, breken doet hij niet. Hij laat zien hoe scherp deze werktuigen kunnen zijn en begint een een stuk hout te bewerken waarbij de bijl een mooi glad oppervlak oplevert. Het verhaal wordt al weer lang dus ik zal foto’s toevoegen die voor zich zelf spreken. Dan komt Marlene terug en sluit Philippe zijn verhaal af en probeert met de fluit wat vogels aan te trekken. De Moari aten vroeger veel houtduif die ze met de fluit naar hun toe lokte en dan gevangen konden worden. Marlene gaat met ons door het bos wandelen en verteld dat Maori leefde van wat het bos hun gaf. We krijgen een blad om op te kauwen en dit bleek een peper smaak te hebben. Verder stoppen we bij een struik die smaakte naar Citroen. Dus de Maori’s kookte al met veel kruiden uit het bos. Ook werd er vele soorten thee gezet, waarvan we straks bij de maaltijd er een aantal van gaan proeven. Bepaalde Krekels, Kevers en andere insecten leveren veel proteïnen. Philippe had ons al laten zien hoe je van een blad van een reuzen agave via een inkerving en afschaving een hele sterke vezel overhoudt. Wij kennen dit onder de naam Sisal. Tijdens de wandeling maakt Philippe allerlei vogelgeluiden om te kijken of we nog mooie soorten kunnen zien. Op het eind moet de sessie worden afgesloten en dat doen we gezamenlijk. We hebben beide veel geleerd. Philippe gaat nu voor ons koken en wij rijden nog even naar de rivier voor het laatse ritueel en om te zwemmen, want het is erg warm vandaag. We gaan de brug over en lopen door een hek en het hoge gras naar een klein strandje bij de rivier. Marlene haalt een aantal doeken uit haar tas en doet de Piupiu om haar schouders, dit is de gevlochten rok die Fenny vanmorgen ook heeft gedragen. Vervolgens loopt zij de  rivier in en laat de doeken een voor een per kleur meestromen met het water, zwart voor de aarde, blauw voor de lucht, turqoise voor de rivier, geel voor de planten en bloemen, rood voor de bloedband. Het geeft de verbinding met de elementen weer en het laat je gedachten meevoeren door het water, waardoor je hoofd weer leeg wordt.  Daarna wordt Fenny in het water gevraagd en zij mag de sjalen weer inhalen en op het eind zitten er in de rode sjaal twee cadeautjes voor ons, Fenny krijgt een gevlochten vis en een schelp als teken voor de verbinding met Marlene die gids van de rivier is en de vis (Te Ika a Maui) het symbool is van het Noordereiland en een regenboogkleurige schelp genaamd Paua.  Die in  het Maori houtsnijwerk voor ogen wordt gebruikt en kracht uitstraalt. Ik zelf kreeg een greenstone aan een ketting in de vorm van een beitel. Daarna konden we zwemmen en vertrokken we weer naar het dorp. In de school waar kinderen ook les kregen in de Maori cultuur had Philpppe een heerlijke maaltijd voorbereid met lamsvlees in een soep met allerlei kruiden die we vanmorgen hadden geplukt en vis  uit de zee, lijkt een beetje op onze schol. Daarnaast had hij drie theesoorten gezet van de kruiden die we vanmorgen geplukt hadden. De medicinale thee van de Manuka struik was erg lekker en werkt goed tegen algehele weerstand, maagklachten en koorts. Er wordt ook Manuka honing van gemaakt die ook geneeskrachtig is en voor veel geld wordt verkocht. Verder hadden we hele grote mosselen, zoete aardappelen en een garnalen salade, maar gezien de ervaring van Fenny met garnalen hebben we die maar aan ons voorbij laten gaan. We weten dat we vanavond ook weer een zware maaltijd voor de kiezen krijgen, maar hopelijk eten we wat later. Wij gaan lopend naar de Lodge, terwijl Philippe en Marlene samen nog wat willen bespreken. Craig is thuis maar gaat ook weg om zich bij de anderen te voegen, dus weer alleen in de Lodge, dus maar in de zon op de veranda wat gedronken. ‘s Avonds was de maaltijd weer veel en lekker, gelukkig aten we pas om 0730 uur. Kip in bladerdeeg met pesto er bij in, maïskolven met boter en aardappelen. Dat laatste hebben we maar laten liggen voor de hangbuikzwijnen. Ik ben klaar met het verhaal, maar het blijft moeilijk om zo’n ervaring aan het papier toe te vertrouwen. Daarom heb ik er denk er zo lang over gedaan om dit te schrijven, misschien geven de foto’s de sfeer beter weer. We hebben ook nog foto’s van Marlene die we later kunnen toevoegen. Ik stop ermee Goodnight.